Qidiruv natijasi

Oliy attestatsiya komissiyasida ijro intizomi masalalari muhokama qilindi

O‘zbekiston Respublikasi Oliy attestatsiya komissiyasida (OAK) Prezidentning 2025-yil 25-iyuldagi PF–117-son Farmoni ijrosini ta’minlash borasidagi ishlar muhokama qilindi. Tadbirda OAK raisi hisobot berdi, shuningdek, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi qo‘mitasi va OAV vakillari ishtirok etdi. OAKda ijro intizomini kuchaytirish maqsadida har kuni rahbariyatga hisobot berish, haftalik yig‘ilishlarda ijro holatini ko‘rib chiqish hamda oy yakunida Rayosat majlisida umumlashtirilgan tahlilni taqdim etish tizimi joriy etilgan. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, 2025-yilning 9 oyi davomida komissiya zimmasiga yuklatilgan barcha topshiriqlar 100 foiz bajarilgan. Shu davrda: Prezident va Hukumat hujjatlari bo‘yicha 5 ta farmon, 2 ta qaror, 1 ta Vazirlar Mahkamasi qarori hamda 7 ta hukumat topshirig‘i to‘liq ijro etilgan; 325 ta fuqarolik murojaati qabul qilinib, ularning barchasiga belgilangan muddatlarda javob berilgan; O‘zbekiston ilmiy muhitida 15 ta yangi ilmiy kengash tashkil etilgan, shundan 4 tasi mintaqaviy oliygohlarda faoliyat boshlagan; 2 ta yangi ilmiy ixtisoslik — “Xoreografiya san’ati” va “Kiberxavfsizlikni huquqiy ta’minlash” yo‘nalishlari ro‘yxatga kiritilgan; Xorijiy ilmiy darajalarni tan olish (nostrifikatsiya) bo‘yicha 200 dan ortiq ariza ko‘rib chiqilgan, shulardan 187 tasi ijobiy hal etilgan. Muhokama davomida “O‘zbekiston–2030” strategiyasi, “Yashil makon” umumxalq loyihasi va ilm-fan sohasiga oid farmonlar ijrosida OAKning ishtiroki ham alohida ta’kidlandi. Oliy attestatsiya komissiyasi kelgusida ham ijro intizomini mustahkamlash, ochiqlik va samaradorlik tamoyillariga asoslangan boshqaruv tizimini yanada takomillashtirishni davom ettiradi.

“Urfdan qolgan” til

Bugun jamiyatimizda zamonaviylik degan tushuncha bilan ona tili bir-biridan tobora zidlashib boryapti. Yoshlar orasida inglizcha yoki ruscha aralash so‘zlashish odatiy holga aylangan. Go‘yo “Hi, bro”, “Ok, let’s go”, deb gapirgan kishiga zamonaviy, ilg‘or va global fikrlaydigan inson sifatida qaraladi. Hatto bunday gapiradiganlarga havas bilan qaraydigan yoshlar ham talaygina. Ammo bu “zamonaviylik” o‘zbek tilining qadrini tobora pasaytirib borayotir. Bu masala haqida qancha ko‘p gapirilgan bo‘lsa-da, vaqt o‘tishi bilan shunchalik jiddiylashmoqda. Endi sof o‘zbekcha so‘zlashga oddiy va jo‘n deb qaralib, omixta tilda muloqot qilish orqali o‘z uslubini ko‘rsatish hamda atrofdagilarning e’tiborini tortish urfga kirib bo‘ldi. Bunday gaplashish orqali faqat o‘zbek tili emas, shu qorishiqdagi boshqa tillar ham masxara qilinayotgandek. So‘zlashuvdagi xatoliklar-ku, mayli, lekin ta’lim va boshqa sohalardagi chetdan kirib kelgan ayrim so‘zlarning muqobili haligacha yo‘q, bo‘lsa-da ishlatilmaydi. Shu o‘rinda Atamalar komissiyasi va Davlat tilini rivojlantirish departamentini ham bir eslab ketish kerak. Misol uchun, biz shu paytgacha ustoz, o‘qituvchi deb biladigan tushunchalarimiz o‘rniga “mentor” degan atama kirib keldi. Endi ko‘pchilik yosh o‘qituvchilar yoki biror loyiha yetakchilari o‘zini “mentor” deb tanishtiryapti. Talabalar orasida ko‘p ishlatiladigan kredit tushunchasi hamma biladigan bankdan olinadigan qarz emas. Universitetlarda “Hemis” tizimi yo‘lga qo‘yilganidan beri fanlarning og‘irlik darajasini ifodalovchi birlik sifatida “kredit” so‘zi ishlatiladi. Bu tizim ham, so‘z ham to‘g‘ridan to‘g‘ri o‘zlashtirilgan va o‘zbekcha muqobiliga ega emas. Bundan tashqari, ishga kirish uchun nomzod taqdim etadigan tarjimayi hol endi “rezyume” yoki CV deb ataladi. O‘zbekcha muqobili bo‘la turib, shu kungacha o‘zbekcha so‘zdan foydalanib, keyin shunchaki “zamonaviylashish” maqsadida boshqa tildagi muqobilini ishlatish kulgili emasmi? Balki, achinarlidir... Yoshlar orasida o‘zbek tilidan uzoqlashishning yana bir sababi – ta’lim va kasbiy muvaffaqiyatning o‘zbek tili bilan bog‘lanmaganligi. Bugungi kunda AT, biznes, tibbiyot, xalqaro iqtisod kabi yo‘nalishlarda ingliz tili soha va bilim tili sifatida tan olinadi. Universitetlarda, kurslarda, hatto kundalik muloqotda ham ruscha yoki inglizcha so‘zlasha olish yuqori saviya belgisi sifatida baholanadi. Chunki zamonaviy kasblarni o‘rganish va egallash uchun ushbu chet tillarini o‘zlashtirish muhim ahamiyat kasb etadi. Ammo o‘zbek tilida ilmiy yoki kasbiy atamalar kamligi, ilmiy adabiyotlar yetishmasligi muammoning ildizi bo‘lib qolmoqda. Natijada yoshlar o‘z ona tilida emas, aralash tilda fikrlay boshlasa, toza o‘zbekcha gapiraman desa tutiladi. Masalaning eng katta fojiasi ham mana shu. Tilga nisbatan befarqlik oilada ham o‘z aksini topyapti. Ayrim ota-onalar farzandining ilk so‘zlari chet tilida chiqishini istaydi, bu ayrim deganimiz esa kam emas. Bolalari bilan faqat chet tilida muloqot qiladi, vaholanki, til va millat qadriyatlari aynan oila davrasida yashaydi. To‘g‘ri, bolalikdan boshqa tillarni o‘rganish yoshlar kelajagi uchun juda foydali. Katta muvaffaqiyat eshiklarini ochish uchun ham til bilmoq talabi muqarrar. Ammo biz nazarda tutayotgan o‘z ona tilini bilmay, chala-chulpa so‘zlash va shu orqali “zamonaviy”likka intilish savodsizlikdir. Nadomatki, millati tilini – o‘zligini bilmaydigan yoki bu tilda gapirishga uyaladigan bir to‘p avlod yetishib chiqayotganiga ham guvoh bo‘lyapmiz. Zamonaviylik yoki yuqori saviya chet tilini bilish emas, o‘z tilini bilgan holda dunyoga chiqish va ona tilini ham tanitishdir. Har bir rivojlangan xalqlar, jumladan, ingliz, yapon, koreys, turk yoki nemislar globalizmda ishtirok etar ekan, avvalo, o‘z tilini saqlab qolgan va rivojlantirmoqda. Biz esa...

Til bor ekan – millat barhayot

Til bor ekan – millat barhayot Dunyo xalqlari va millatlarining madaniy o‘zagi va asosiy muloqot manbai bu ularning milliy tili hisoblanadi. Shunday ekan, har bir tilning saqlanishi hamda yosh avlodga yetkazilishi, xalq taraqqiyoti va uning kelajagini belgilaydi. Birgina til ko‘plab xalqlarni o‘zaro birlashtiradi, tarbiyalaydi, o‘qitadi, urf-odat, an’ana va madaniyatlarini saqlaydi, uni avloddan avlodga o‘tishini ta’minlaydi. Darhaqiqat, til – millat ko‘zgusi. U har bir millatning qadrli boyligi, ma’naviy qiyofasi, madaniyati, ichki dunyosini aks ettiruvchi muhim vosita. 1989-yil 21-oktabrda O‘zbekiston Respublikasining “Davlat tili haqida”gi qonuni qabul qilindi. Mazkur hujjat xalqimizning mustaqillik uchun qo‘yilgan dastlabki qadami bo‘ldi. 2020-yil 10-aprelda esa O‘zbekiston Respublikasining “O‘zbek tili bayrami kunini belgilash to‘g‘risida”gi qonunining qabul qilinishi quvonarli hol bo‘ldi. Mazkur qonun bilan har yili 21-oktabr – O‘zbek tili bayrami kuni etib nishonlash belgilandi. Chindan ham o‘zbek tilini rivojlantirish, e’zozlash, xalqaro nufuzini yanada oshirish borasida tarixiy ishlar amalga oshirilayotganiga guvoh bo‘lyapmiz. Bu kabi ezgu sa’y-harakatlarda faollik ko‘rsatish, davlat tiliga kuyinchaklik bilan munosabatda bo‘lish har birimizning muqaddas burchimiz sanaladi. Mamlakatimizda har yili 21-oktabr – O‘zbek tili bayrami kuni munosabati bilan turli bayram tadbirlar, ma’naviy-ma’rifiy uchrashuvlar, ilmiy-amaliy anjumanlar, soha mutaxassislari bilan davra suhbatlari tashkil etiladi. Mazkur sana keng miqyosda nishonlanadi. O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasida ham sana munosabati bilan “Til bor ekan – millat barhayot” mavzusida ma’naviy-ma’rifiy bayram tadbiri o‘tkazildi. Yoshlar bilan ishlash, ma’naviyat va ma’rifat bo‘limi hamda Xotin-qizlar bo‘limi hamkorligida tashkil etilgan tadbirda Toshkent shahar hokimining ma’naviy-ma’rifiy ishlar samaradorligini oshirish, davlat tili to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga rioya etilishini ta’minlash masalalari bo‘yicha maslahatchisi Akmal Ro‘zitoyev, Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti katta o‘qituvchisi, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori Sabohat Qahhorova, yozuvchi va dramaturg Javlon Jovliyev, Akademiya professor-o‘qituvchilari, xodimlar hamda talaba-yoshlar ishtirok etdi. Tadbirda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining vakillik organlari, nodavlat notijorat tashkilotlar, din va yoshlar masalalari bo‘yicha maslahatchisi o‘rinbosari, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi rektori Muzaffar Kamilovning tabrigini Akademiya prorektori Irgash Daminov o‘qib eshittirdi. Tabrikda ona tilimiz nufuzi va mavqeyi yildan-yilga oshib borayotgani, uning yanada taraqqiy etishi, xalqaro maydonlarda baralla yangrashi uchun yurtimizda olib borilayotgan amaliy ishlarga to‘xtalib o‘tdi. Millat ko‘zgusiga bo‘lgan chuqur ehtirom har bir kishining kundalik turmush tarzida ham namoyon bo‘lishi zarurligi yana bir bor ta’kidlandi. Tadbirda so‘z olganlar O‘zbek tili bayrami kuni bilan samimiy tabriklab, o‘zbek tilining boy tarixi, xususan, Mahmud Qoshg‘ariy, Alisher Navoiy, Zahriddin Muhammad Bobur, Abdulla Qodiriy, Mahmudxoʻja Behbudiy, Abdulla Avloniy kabi buyuk bobokalonlarimizning ona tilimiz rivojiga qo‘shgan ulkan hissasi haqida so‘z yuritishdi. Tantanali marosimda tilimizni e’zozlash, uning davlat tili sifatidagi maqomi, jamiyatdagi mavqeyini yuksaltirish, yosh avlodni ona tiliga hurmat ruhida tarbiyalash hamisha dolzarb ma’naviy burchimiz bo‘lib qolishiga e’tibor qaratildi. Bugungi kunda O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasida ham davlat tilida ish yuritilishini ta’minlash, o‘zbek tilining xalqaro miqyosdagi obro‘-e’tiborini oshirish, yoshlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalash borasida tizimli ishlar olib borilmoqda. Xususan, Akademiyadagi barcha rasmiy hujjatlari, kitob va to‘plamlar hamda internet saytida e’lon qilinayotgan ma’lumotlar davlat tili meyorlariga muvofiq tayyorlanmoqda. Akademiyada faoliyat yuritayotgan “O‘zbek tili va mumtoz sharq adabiyoti” kafedrasi tomonidan esa talaba-oshlarni o‘zbek tili, madaniyati, ilm-fani rivojiga beqiyos hissa qo‘shgan buyuk allomalarimiz merosini chuqur o‘rganish, Vatanga sadoqat, milliy-diniy qadriyatlarimizga hurmat ruhida tarbiyalash borasida darslar va ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar tashkil etib kelinmoqda. Bundan tashqari, kuni kecha Vazirlar Mahkamasining Davlat tilini rivojlantirish departamenti, Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O‘zbek tilini rivojlantirish jamg‘armasi va Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi hamkorligida oliy ta’lim muassasalarida tahsil olayotgan xorijlik talaba-oshlar o‘rtasida “O‘zbek tili – qalbim tarjimoni” ko‘rik-tanlovining Akademiya bosqichi o‘tkazildi. Ushbu tanlov Akademiyada tahsil oluvchi xorijiy talabalar o‘rtasida o‘zbek tilining xalqimiz ijtimoiy hayotida va xalqaro miqyosdagi obro‘-e’tiborini tubdan oshirish, xorijlik talabalar o‘zbek tilini o‘rganishi uchun qulay shart-sharoit yaratish maqsadida tashkil etildi. Unda Akademiyaning xorijlik talabalari yurtimiz tarixi, madaniyati, o‘zbek xalqi qadriyatlari, ijtimoiy hayotiga oid mavzulardan birini tanlab esse yozishdi. Tanlovning g‘olib va sovrindorlari aniqlanib, navbatdagi bosqichga yo‘l olishdi. Shuningdek, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi bakalavr va magistrlari uchun ta’sis etilgan Mahmudxo‘ja Behbudiy maxsus stipendiyasi 2025-yilgi tanlovi g‘oliblariga guvohnoma va esdalik sovg‘alari topshirildi. Akademiya talabalar teatr studiyasi tomonidan yosh yozuvchi Javlon Jovliyevning “Qo‘rqma” asari asosida sahnalashtirilgan “Millat fidoyilari” nomli spektakl yig‘ilganlarga havola etildi.

VAQTLI MATBUOTGA QAYTISH...

2010-yilda mamlakatimizda chop etilayotgan ro‘znoma va haftanomalar soni 649 tani tashkil etgan. 2020-yilda ular soni 366 taga tushib ketdi. Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, O‘zbekistonda 10 yil ichida gazetalar soni 283 taga kamaygan. Internetning hayotimizga shiddat bilan kirib kelishi an’anaviy matbuotning oyog‘iga tushov soldi. “Multitasking”, ya’ni bir vaqtning o‘zida bir necha vazifalarni bajara olishi bilan internet qulay bo‘lib qoldi: ham o‘qiysiz, ham tinglaysiz, ham tomosha qila olasiz – matbuot, radio, televideniyega xos xususiyatlarni o‘zida birlashtira oldi. “Data Reportal Uzbekistan”ning 2025-yil yanvardagi hisobotida Oʻzbekistonda internetdan foydalanuvchilar soni 32,7 millionga yetgani qayd etilgan. “Irex”, “Media sustainability index” (2019) maʼlumotlariga koʻra, mamlakatda taxminan 500 ming yoki 1 millionga yaqin gazetxon bor. Eng keng tarqalgan nashrlar qatorida “Yangi Oʻzbekiston”, “Правда Востока”, “Xalq soʻzi” “Народное слово” tilga olingan. Axborot – eng tez ayniydigan mahsulot. Uni vaqtida ommaga yetkazish kerak. Mos ravishda auditoriya ham axborotni birinchi boʻlib yetkazgan, sharhlagan OAV tomon ogʻib ketadi. Sodir boʻlgan voqelikni oʻz vaqtida yoritishga gazetalarning davriyligi xalaqit beradi. Bosma nashrlar xabardor qilishdan koʻra voqelikni tushuntirishga, tahlil qilishga koʻproq eʼtibor berishi kerak, degan fikrlar koʻp aytiladi. Shunga qaramay, baʼzi nashrlar sahifalariga faqat axboriy janrlarda yozilgan materiallarni joylashtirish bilan ovora. Mushtariy bir hafta avval vebsaytlar orqali tanishgan axboroti bilan gazetada yuzma-yuz kelsa, tabiiyki, hafsalasi pir boʻladi. Amerika gazetalar assotsiatsiyasi oʻtkazgan ijtimoiy soʻrovnomalar hozirgi kunda yoshlarning bor-yoʻgʻi 17 foizi gazetalarga obuna boʻlishini koʻrsatdi. Yosh avlod vizual elementlarga boy kontentlarni ma’qul ko‘radi. “Pew Research Center”ning o‘rganishlarida ham 18–29 yoshli qatlam axborotni vizual shaklda qabul qilishga moyil ekani aniqlangan. Afsuski, gazetalarda faqat matnga urg‘u berilgan sahifalar koʻp uchraydi. Hududiy nashrlar matbaachilik bezaklaridan (ornament, dekorativ elementlar, katta-kichik shriftlar, ramkalar, bloklar, ton va fon) ham unumli foydalanmaydi. Vaholanki, ular haftanomani koʻrimli qiladi. Matbuotda siyqasi chiqqan so‘z va iboralardan foydalanish odati keng tarqalgan. Ayniqsa, “Yurtimizda amalga oshirilayotgan islohotlar o‘z samarasini bermoqda” kabi jumlalar markaziy nashrlarda tez-tez uchraydi. Bunday holat odatda jurnalistlar tezkor topshiriq olganida turg‘un, “navbatchi so‘zlar”ga murojaat qilishi bilan bog‘liq. Natijada maqolalar bir-biriga o‘xshash bo‘lib qoladi, o‘quvchining qiziqishi esa susayadi. Gazetalarning o‘qilishini oshirish uchun ularni ma’lum muddat bepul tarqatish tizimini yo‘lga qo‘yish yoki ommaviy sotuvi uchun yangicha marketing ishlab chiqish kerakdir, balki. Nafsilamrini aytganda, umumiy yondashuv ishlab chiqish zarurati bor. Bu jarayonda tahririyatlar haqiqatan dolzarb va qiziqarli materiallar tayyorlasa, jamiyatda gazeta o‘qish madaniyati qayta shakllanishiga umid bor.

O‘zbekiston startap bozori $3,9 milliardga yetdi

So‘nggi besh yil ichida O‘zbekistonning startap ekotizimi sezilarli darajada kengaydi. Dealroom.co ma’lumotlariga ko‘ra, mamlakatdagi startaplarning umumiy qiymati 2020-yildagi $301 milliondan 2025-yilda $3,9 milliardgacha oshgan. Bu 13 baravar o‘sishni anglatadi. Dealroom.co tahlilida O‘zbekiston startaplar ekotizimi o‘sish tezligi bo‘yicha nafaqat Markaziy Osiyoda yetakchi, balki Turkiya, Qozog‘iston, Litva, Hindiston va hatto AQShning Silikon vodiysi kabi yirik texnologik markazlardan ham oldinda ekani qayd etilgan. Shu jihatdan mamlakat mintaqaviy innovatsion markaz sifatida e’tirof etilmoqda. IT Park va Dealroom.co hamkorligi Ushbu o‘sish ko‘rsatkichlari IT Park Uzbekistan va xalqaro Dealroom.co platformasi hamkorligida yaratilgan uzbekistan.dealroom.co ekotizimi bilan ham bog‘liq. Platforma O‘zbekiston startaplari, investorlar, universitetlar va akseleratorlar haqidagi ma’lumotlarni yagona ma’lumotlar bazasida jamlab, ekotizim ishtirokchilari o‘rtasidagi aloqalarni kuchaytirishga xizmat qilmoqda. Platforma orqali yangi startaplar ro‘yxatdan o‘tib, o‘z loyihalarini xalqaro hamkorlarga tanitish imkoniga ega bo‘lmoqda. Shuningdek, investorlar uchun ham mintaqadagi istiqbolli texnologik kompaniyalarni kuzatish imkoniyati kengaygan. Ilg‘or startaplar O‘zbekiston startap bozori turli yo‘nalishlardagi kompaniyalarni o‘z ichiga oladi. Rivojlanayotgan startaplar: bito, Tilmoch, Paylov, Jobster, birbir, Verifix. Kengayib borayotgan kompaniyalar: zip24, unitlab, Finq, Delever, sales doctor. Yirik loyihalar: alif, IMAN, osen, Flexsoft, billz. Yuqori daromadli kompaniyalar: Uzum va TBC Bank (har biri $100 milliondan ortiq daromadga ega). Bu kompaniyalar asosan fintex, logistika, ta’lim texnologiyalari, raqamli savdo va sun’iy intellekt sohalarida faoliyat yuritadi. Innovatsion muhit shakllanmoqda Startaplarning keskin o‘sishi O‘zbekiston iqtisodiy siyosatida innovatsion yo‘nalishga e’tibor kuchayganidan dalolat beradi. IT Park, Yoshlar texnoparklari, universitetlar va xususiy akseleratorlar o‘rtasidagi hamkorlik ekotizimni qo‘llab-quvvatlayotgan asosiy omillar sifatida ko‘rsatilmoqda. Dealroom.co hisobotiga ko‘ra, O‘zbekistonning texnologik ekotizimi hozir dunyodagi eng tez o‘sayotgan tizimlardan biridir. Bu holat mamlakatda innovatsiyalarni rivojlantirish, xalqaro sarmoyalarni jalb etish va yangi texnologik kompaniyalarni shakllantirish yo‘nalishida barqaror tendensiya kuzatilayotganini ko‘rsatadi.

13.10.2025 260

DUNYO TAQDIRINI YOSHLAR BELGILAYDI

Nyu-York shahrida bo‘lib o‘tgan BMT Bosh Assambleyasining 80-sessiyasida O‘zbekiston tashqi siyosatida keng ko‘lamli yangi tarixiy bosqich boshlangani yaqqol sezilib turdi. Juda katta potensialga ega bo‘lgan mamlakatimiz qisqa vaqt ichida inson kapitalini rivojlantirish, ta’lim tizimini isloh etish, mintaqada ochiq tashqi siyosat yuritish borasida keskin yuksalishni qayd etgan, ayni paytda, aniq va ulkan istiqbolli maqsadlarga ega mamlakat sifatida namoyon bo‘ldi. Muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning BMT minbaridagi nutqida O‘zbekistonning tashqi siyosati qat’iy va o‘zgarmas ekani yana bir bor ifodasini topdi. Jahonda geosiyosiy ziddiyatlar chuqurlashgani, xalqaro institutlar zaiflashgani, tengsizlik kuchaygani va bu jarayonlarga befarq bo‘lish mumkin emasligi haqidagi chaqiriq bilan O‘zbekiston o‘zini faqat mintaqaviy emas, global xavfsizlik masalalarida ham faol ishtirokchi sifatida ko‘rsatdi. Nutqda keltirilgan raqamlar mamlakatdagi real o‘sish ko‘rsatkichlariga asoslangan. Kambag‘allik 35 foizdan 6,6 foizga tushgani, maktabgacha ta’lim qamrovi 27 foizdan 78 foizga oshgani, yoshlarning oliy ta’limga qamrovi 9 foizdan 42 foizga yetgani so‘nggi yillardagi insonparvar ijtimoiy siyosatning samaralaridir. Prezidentimiz ilgari surgan tinchlik va taraqqiyot yo‘lidagi yangi tashabbuslar ko‘lami nihoyatda keng. Xususan, “Jahon yoshlarining tinchlik sari harakati”ni yo‘lga qo‘yish g‘oyasi alohida ahamiyat kasb etdi. Bu tashabbusning markazini O‘zbekistonda joylashtirish taklifi ham adolatli. Endi mamlakat faqat o‘z hududida emas, dunyo bo‘ylab yoshlarga oid muammolarni hal qilish va ularning salohiyatini safarbar etishda yirik platforma sifatida maydonga chiqmoqda. Davlatimiz rahbari sunʼiy intellekt, sogʻliqni saqlash, taʼlim va madaniyatdagi ilmiy-texnologik yutuqlarni insoniyatga xizmat qildirish tashabbusini ilgari surib, yoshlar kelajagi global teng imkoniyatlarga bogʻliq ekanini taʼkidlar ekan, “Erkin, bilimli va bagʻrikeng yoshlar – ertangi kun taqdirini belgilovchi kuch” degan gʻoya bilan chiqdi. BMT Xavfsizlik Kengashini kengaytirish, ekologiya va suv resurslarini muhofaza qilish bo‘yicha xalqaro koalitsiya tuzish g‘oyasi hamda Orolbo‘yi hududini tiklash bo‘yicha keng qamrovli reja – bular mamlakatning o‘z manfaatlari bilan birga umuminsoniy ehtiyojlarga ham javob beradi. Ayniqsa, Orolbo‘yida 2 million gektar maydonda yashil qoplamalar yaratilayotgani, 2030-yilgacha hududning 80 foizini qayta tiklash rejalari O‘zbekiston ekologik muhitni yaxshilashda jahonda yetakchilardan biri ekanini ko‘rsatadi. Ilgari surilgan yana bir strategik maqsad 2030-yilga borib “daromadi o‘rtadan yuqori” davlatlar qatoriga kirish. Bu oddiy siyosiy shior emas, balki iqtisodiy o‘sishni inson kapitali bilan uyg‘unlashtirishga qaratilgan yondashuvdir. Ta’lim, sog‘liqni saqlash, innovatsiya, energetika va infratuzilmaga oid tashabbuslar ayni shu maqsadga xizmat qiladi. Davlatimiz rahbarining nutqi uchta muhim ishorani o‘zida mujassam etdi: birinchidan, O‘zbekiston ichki ijtimoiy-iqtisodiy islohotlarda sezilarli natijalarga erishdi; ikkinchidan, mamlakat mintaqada barqarorlik va hamkorlikning tashabbuskori sifatida maydonga chiqdi; uchinchidan, O‘zbekiston global muammolarni hal etishda faol o‘rin egallashga tayyor. Shu jihati bilan nutq muhim ijtimoiy-siyosiy hodisa sifatida baholanishi kerak. “Bir so‘zli inson” O‘zbekiston rahbari va delegatsiyasining AQSh bo‘ylab safari natijalari butun dunyoning e’tiborida bo‘lib turdi. Chunki bugungi kunda AQSh iqtisodiyoti dunyoning eng yirik moliya va innovatsiya markazlaridan biri hisoblanadi. U yerda shakllangan ilgʻor standartlar va kapital oqimi Oʻzbekiston uchun katta istiqbol eshiklarini ochadi. Bunday keng qamrovli sheriklik yoshlarimizni zamonaviy bilim, texnologiya va tajribaga yaqinlashtiradi, ularga xalqaro maydonda oʻz oʻrnini topishda yordam beradi. O‘zbekiston rahbarining AQSh Prezidenti Donald Tramp bilan uchrashuvi tashrifning eng muhim voqeliklaridan biridir. Oliy darajadagi muloqotda innovatsiyalar, moliya, kimyo, energetika va boshqa sohalarda hamkorlikni kuchaytirishga kelishib olindi. Shubhasiz, bu tashabbuslar kelajakda oʻzbek yoshlari uchun minglab yangi ish oʻrinlari va amaliy loyihalarda ishtirok etish imkoniyatlarini taqdim etadi. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning tashrifi ishbilarmonlik va strategik hamkorlikni rivojlantirishga qaratilgan muhim qadam sifatida e’tiborga molik. Nyu-Yorkda xalqaro moliya institutlari, jumladan, Xalqaro Valyuta jamg‘armasi boshqaruvchi direktori Kristalina Georgiyeva bilan muzokaralar alohida ahamiyatga ega. Uchrashuvda makroiqtisodiy siyosat, byudjet va soliq ma’murchiligini rivojlantirish, statistik tizimni modernizatsiya qilish sohalarida hamkorlikni davom ettirish masalalari ko‘rib chiqildi. Mutaxassislar muntazam ravishda XVJ markazlarida malaka oshirish dasturlarida ishtirok etayotgani e’tirof etildi. Shuningdek, Prezident Shavkat Mirziyoyev Nyu-Yorkda bir qator yirik ishbilarmon doira vakillari, AQShning yetakchi kompaniyalari mutasaddilarini qabul qildi. “Boeing” bilan imzolangan 8 milliard dollarlik bitim alohida e’tiborni tortadi. Buni AQSh Prezidenti Donald Tramp “Truth Social” sahifasida e’tirof etar ekan, Prezident Mirziyoyevni “bir so‘zli inson” deb ta’riflab, ikki davlat o‘rtasida boshqa ko‘plab masalalar ustida birgalikda ishlashni davom ettirishini ta’kidlagan. Kompaniyalar bilan mineral-xomashyo yetkazib berish, tog‘-kon va qayta ishlash texnologiyalari, “yashil” energiya loyihalari muhokama qilindi. Masalan, “Traxys” bilan 1 milliard dollarlik istiqbolli loyiha ko‘rib chiqildi, Kolorado tog‘-kon maktabi bilan Kompetensiyalar markazini tashkil etish masalasi muhokama qilindi. “FLSmidth”, “McKinsey” va “Go Green Partners” bilan hamkorlik orqali tog‘-kon sanoatini rivojlantirish, ilmiy-texnik asoslarni modernizatsiya qilish va barqaror yetkazib berish zanjirlarini yaratish rejalanmoqda. “Blackrock”, “Citigroup”, “Franklin Templeton”, “BNY Mellon”, “NASDAQ”, “Air Products” kabi investitsiya va moliya institutlari bilan strategik sheriklik yo‘nalishlari belgilab olindi. Tashrif chog‘ida umumiy hisobda 100 milliard dollardan ziyod bo‘lgan shartnomalar va istiqbolli loyihalar portfeli shakllantirildi. Yagona ko‘prik – yoshlarning bilimi Prezidentimizning BMT minbaridagi chiqishi mazmunan keng qamrovli boʻlsa-da, ularning asosiy natijalarida yoshlar taqdiri bilan bevosita bogʻliq maqsadlar, barcha muhim uchrashuvlarda yoshlar manfaatlari aks etib turgani oʻzbekistonlik yoshlarni benihoya quvontirdi. Ayniqsa, tashrif yakunida Prezidentning vatandoshlar va yoshlar bilan samimiy uchrashuvi esda qolarli bo‘ldi. Davlat rahbari dengizlardan uzoqda joylashgan O‘zbekiston uchta-to‘rtta mamlakatdan o‘tib dengizga chiqishi uchun bitta ko‘prik borligi, bu – yoshlarning bilimi ekanini ta’kidlar ekan, zalda to‘plangan yoshlarning ko‘zlari chaqnab ketdi! Prezident Amerika universitetlarida 500 dan ziyod “El-yurt umidi” stipendiatlari o‘qiyotganini eslatib, ularni qo‘llab-quvvatlash davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biri ekanini qayd etdi. Yoshlarning bilimini O‘zbekistonga olib kirish, ularni yurt taraqqiyotiga jalb etish davlatning eng muhim maqsadi. Uchrashuvda tadbirkorlik bilan shug‘ullanayotgan yurtdoshlarimiz, xorijda tahsil olayotgan yoshlar o‘z fikr va takliflarini bildirdi. Shu asosda “Vatandoshlarning xalqaro biznes marafoni” loyihasi yo‘lga qo‘yildi. Muloqotda sanoat rivoji haqida ham so‘z bordi. Prezident yaqin orada yangi mis koni ishga tushishini ma’lum qildi. Ayni paytda yillik ishlab chiqarish hajmi 158 ming tonnaga yetgani, yangi ochiladigan fabrika mis ishlab chiqarishni yana 150 ming tonnaga oshirishi qayd etildi. Keyingi bosqichda mamlakat sanoat salohiyatini sezilarli darajada kengaytiruvchi MBF-3, MBF-4, MBF-5 va MBF-6 kabi yangi ishlab chiqarish quvvatlari ishga tushirilishi rejalashtirilgan. Sanoat rivoji yangi mutaxassisliklar, yangi texnologiyalar, yangi bilimlar zarurati demakdir. O‘z bilimini oshirib, zamonaviy yo‘nalishlarda tajriba orttirayotgan yoshlar ertaga shu loyihalarda o‘z o‘rnini topishi mumkin. Prezident ta’kidlaganidek, yoshlarning tashabbusi va faolligi davlat tomonidan doimo qo‘llab-quvvatlanadi. Vatandoshlar ham, talabalar ham bu jarayonning ajralmas qismi bo‘lib qolishi kerak. Ta’lim, tadbirkorlik va bandlik Shu o‘rinda O‘zbekiston tomonining Yoshlar bo‘yicha harakatlar dasturining o‘ttiz yilligiga bag‘ishlangan BMT Bosh Assambleyasining yuqori darajadagi yalpi yig‘ilishida ishtirokiga to‘xtalsam. Ushbu nufuzli tadbirda mamlakat yoshlarining yetakchisi sifatida so‘zga chiqar ekanman, dunyo kelajagi yoshlarga kiritiladigan sarmoya bilan belgilanishini, so‘nggi sakkiz yilda O‘zbekiston yoshlari hayotini tubdan o‘zgartirgan islohotlarning asosiy yo‘nalish va maqsadlarini ko‘rsatib berishga harakat qildik. Xususan, yurtimizda yoshlar bilan ishlash borasidagi uchta ustuvor yo‘nalish qayd etildi: ta’lim, tadbirkorlik va bandlik. 1. Ta’lim – har bir yosh sun’iy intellekt davrida zarur bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lishi lozim. 2. Tadbirkorlik – yoshlar ish qidirishi emas, balki ularning o‘zida yangi ish o‘rinlari yaratish ko‘nikmasini shakllantirish muhim. Shu maqsadda O‘zbekistonda yoshlar tadbirkorligi uchun 400 million dollar yo‘naltirildi. 3. Bandlik – startaplar va ko‘nikmalarni real imkoniyatlar bilan bog‘lash, sun’iy intellekt ish o‘rinlarini qisqartirishi emas, imkoniyatlarni kengaytirishi, mutaxassislarni yanayam professionalroq qilishi lozim. Yoshlar uchun imkoniyat yaratish – ta’lim, tadbirkorlik va bandlik qashshoqlikdan chiqish yo‘lidir. Tinchlik esa barcha imkoniyatlarning asosiy sharti! *** Xulosa qilib aytganda, mamlakatimiz xalqaro hamjamiyat uchun ishonchli hamkor va tashabbuskor davlat sifatida tanilmoqda. AQSh Prezidenti O‘zbekiston bilan hamkorlikni e’tirof etib, davlatimiz rahbarini “bir so‘zli inson” deb ta’riflashi, hamkorlik davom etishini bildirishi bejiz emas. Qolaversa, so‘nggi yillarda ilgari surilgan 50 ga yaqin tashabbusning 13 tasi BMT rezolyutsiyasiga aylangani ham bunga yaqqol dalil. Prezident Shavkat Mirziyoyevning bu galgi tashrifi ham global muammolar yuzasidan yangi g‘oyalarni ilgari surdi, O‘zbekistonning Markaziy Osiyoda shakllanayotgan yangi siyosiy manzaraning markazida ekanini yana bir bor ko‘rsatdi.